Wzrost cen w ostatnim czasie spowodował, że wielu wynajmujących lokale użytkowe zaczęło podejmować kroki zmierzające do podwyższenia czynszu najmu. Z kolei najemcy często zastanawiają się, czy takie uprawnienie im przysługuje i kiedy można z niego skorzystać. Dziś postaram się wyjaśnić krótko to zagadnienie.
Postanowienia umowy najmu
W większości przypadków kwestie dopuszczalności podwyższania czynszu w trakcie trwania stosunku najmu reguluje sama umowa. Najczęściej zawiera ona klauzule waloryzacyjne, które wskazują, że co jakiś określony w umowie czas (np. rok) czynsz będzie waloryzowany o ustalony przez strony wskaźnik (najczęściej jest to wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ustalany przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego i ogłaszany w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski”). W związku z tym przed podpisaniem umowy uważnie przeczytaj zapisy, które regulują kwestię zmienności czynszu i innych opłat związanych z najmem lokalu, zwłaszcza teraz, gdy wskaźnik inflacji jest wysoki i jego zastosowanie może realnie wpłynąć na czynsz najmu.
Co wynika z przepisów?
Nawet jeżeli strony w umowie nie uregulowały możliwości zmiany czynszu to Kodeks cywilny daje wynajmującemu możliwość złożenia oświadczenia o jego podwyższeniu. Przepis wskazuje, że wynajmujący lokal może podwyższyć czynsz, wypowiadając dotychczasową wysokość czynszu najpóźniej na miesiąc naprzód, na koniec miesiąca kalendarzowego. Brak akceptacji takiej zmiany ze strony najemcy oznacza, że umowa najmu wygaśnie po upływie okresu wypowiedzenia.
Pamiętaj, że przepis ten ma charakter dyspozytywny, co oznacza, że strony umowy mogą go modyfikować w umowie (np. ustalić inne terminy niż wskazane w ustawie). W mojej ocenie zamieszczenie w umowie klauzuli waloryzacyjnej ogranicza wynajmującego w zakresie zmiany czynszu, która wynika z przytoczonego przepisu, a więc obowiązuje go to, co zostało zapisane w umowie. Warto również w umowie wskazać częstotliwość, z jaką czynsz może być podwyższany, bo przepisy nie regulują tej kwestii i nie ograniczają wynajmującego w tym zakresie.
Innymi słowy, pamiętaj przed podpisaniem umowy, żeby uważnie przeanalizować zapisy umowy odnoszące się do wysokości czynszu i możliwości jego modyfikacji w trakcie obowiązywania umowy. Jednak jak wskazywałam już wcześniej, nie tylko to, co zostało zapisane w umowie ma znaczenie, ale także to, czego nie wyłączono lub nie zmieniono, a wynika bezpośrednio z przepisów jest istotne dla stron.
Jeżeli masz jakiekolwiek pytania związane z dzisiejszym wpisem, zapraszam do komentowania!